۴ مرداد ۱۴۰۱ ایهود باراک نخست وزیر سابق اسرائیل در یادداشتی که مجله معتبر تایم منتشر کرد، نوشته بود «ایران در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۷ ماه با دستیابی به سلاح هستهای فاصله داشت اما این زمان اکنون به تنها ۱۷ روز کاهش یافته است.» حالا از آن زمان چند ماهی گذشته و در شرایطی که توافق حاصل نشده، آیا آمریکا مسیر «گفتگو» و «مذاکره» برای مهار برنامه هسته ای را رها میکند و به روشهای دیگری روی خواهد آورد؟ ️
سه ماه پیش ایهود باراک از روزهای آخر حرف میزد، درحالی که هنوز مذکرات هسته ای برای احیای برجام در جریان بود و هنوز امیدهایی به حصول توافق همچنان وجود داشت. حتی یک ماه بعد در اوائل شهریور ماه دو طرف از «فاصله میلی متری» حرف میزدند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از پاسخ آمریکا به ایران در خصوص طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا گفته بود که «ما به لحظه حساس رسیدهایم» و «من خوشبین هستم، این آخرین میلیمتر است.» بورل در مصاحبه با نشریه اتریشی کرونن سایتونگ گفت «اکنون نوبت ایران است که پاسخ آمریکا را بدهد» و افزود که دنیا با احیای برجام «کمیامنتر» خواهد شد.
اما مذاکرات در عین خوشبینی، منجر به نهایی شدن توافق نشد و براساس آنچه ایهود باراک ادعا میکرد حالا ایران از مرحله داشتن اورانیوم غنی شده برای ساخت بمب اتم از اواخر مردادماه عبور کرده است. از سوی دیگر حتی بعد از بیانیه اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی، غنی سازی ۶۰ درصد را در سایت فردو آغاز کرد تا پاسخی محکم به غرب داده باشد. حالا در این شرایط پاسخ آمریکا چه خواهد بود؟
میدانیم که در همین نزدیکی و در اسرائیل نتانیاهو آماده میشود تا بار دیگر دولت جنگ طلب خود را آغاز کند. اتحادیه اروپا به ایران پیام میدهد که «تا اطلاع ثانوی گفتگوها متوقف میشود». آن هم در شرایطی که وزیر خارجه ایران از ارائه پیشنهادهای جدید حرف زده بود. نکته اما اینجاست که آمریکا و اروپا ظاهرا برخلاف آنچه در رسانهها بیان میکنند، هیچ واهمه ای از ساخت بمب توسط ایران ندارند و به نظر میرسد زین پس ما با یک مجموعه از واکنشها روبه رو خواهیم بود که حد پایین آن، تحریمهای یکجانبه و چندجانبه علیه ایران، و حد بالای آن اقدامات خرابکارانه اسرائیل در تاسیسات هسته ای خواهد بود. آمریکا این میان توانسته اتحادیه اروپا را نیز با خود همراه کند. در این سو نیز دولت رئیسی قرار دارد که هنوز نتوانسته تصمیم نهایی خود را در ارتباط با انجام توافق بگیرد. سیاست خارجی دولت رئیسی در موقعیتی قرار دارد که هم توافق را میخواهد، و هم نمیداند چگونه ممکن است از دام انتقاداتی که پیش از این خودشان به برجام داشتند (نظیر دریافت تضمین عدم خروج دولتهای بعدی آمریکا از توافق) رهایی پیدا کنند.